Dwalen

Het navigatiesysteem levert ons perfect af op de kleine camping in Bretagne. Natuurlijk checken we de borden en ook de wegenkaarten spelen nog wel een rol in het vinden van onze weg, maar ‘bestemming bereikt’ danken wij aan dat kleine schermpje dat ons ook in Frankrijk niet laat verdwalen.

Hoe fijn het ook is om als je weet waar je naar toe wilt de meest efficiënte weg te begaan, de charme van de onverwachte wending, de verrassing van een niet vermoed vergezicht, de spanning of je je intuïtie je niet in de steek heeft gelaten, die mis je als je navigeert op een extern systeem.

Als je je eigen leven, of je loopbaan, ervaart als een rechte lijn van A naar B, waarbij A voor begin en B voor einde staat, dan ga je op zoek naar een navigatiesysteem dat precies dat doet: je zo efficiënt mogelijk van A naar B brengen. Je calculeert en je plant en zet je hulpmiddelen verstandig in en voor je het weet heb je je bestemming bereikt. Prima, voor alles wat maakbaar is, werkt deze methode prima.

De vraagtekens ontstaan als je helemaal niet zo helder voor ogen hebt waar je nu naar toe op weg bent. Het systeem werkt alleen, als je zonder ondubbelzinnigheid de gewenste bestemming invoert. Als kind zeg je zo vol vuur ‘ik word later dokter’, of ‘als ik groot ben dan doe ik hetzelfde werk als papa’. Later kies je met een zelfde soort stelligheid een studie, want die brengt je dichter bij dat doel. Ook een eerste baan, wordt nog met een master plan in het hoofd gekozen, volgens een causale ‘als-dan-redenering’. Als ik bij een multinational werk, dan krijg ik veiligheid en zekerheid.

Op een gegeven moment komen er barsten in de overtuiging dat je in een rechte lijn door het leven beweegt. Door innerlijke onrust, of doordat er iets op je pad komt dat je beroert. Door pijn, verwarring, de ontdekking dat je veel voor elkaar kan krijgen met wilskracht, maar dat er veel niet maakbaar is. Durf je te dwalen op je levenspad? Je doel uit het oog te verliezen? Je te laten verrassen door het onverwachte, het ondenkbare?

Je zou de volgende ervaring eens moeten opzoeken: zonder kaart, zonder navigatiesysteem een stukje gaan reizen, met een willekeurig vervoermiddel en maar zien waar je uitkomt. Zonder vooropgesteld plan of doel. Ik wil niet al te veel verklappen, maar voor de meesten onder ons is dit een stressvolle ervaring. Als je dit experiment echter af en toe, door de spanning heen herhaalt, dan ga je merken dat er een innerlijk kompas is dat je leidt, gevoed door wat je zintuigen opnemen, gevoed door wat je plezierig, mooi, nodig, belangrijk vindt. Dit gevoel van innerlijke richting ervaren is waardevol in het navigeren door het interessante landschap van het leven. Het scherpt de bewustwording dat je je weg wel vindt, ook als je tijdelijk geen vastomlijnd doel hebt, het brengt je in contact met een diep innerlijk weten dat vertrouwen en zekerheid geeft. Het leren kennen van je innerlijk kompas en er op leren navigeren, maakt dat je ver kan dwalen, zonder te verdwalen.