Een jaar lang heeft ze in de kapel gewerkt. Haar ezel onder de glas-in-lood-ramen van de eeuwenoude ruimte. Zoveel historie, de ruimte zindert. De gemeente waar ze woont en werkt heeft de kapel ter beschikking gesteld aan een aantal kunstenaars om in te werken. Onder één voorwaarde: de deur blijft open, zodat het publiek in contact kan komen met de kunstenaar en het creatieproces in levende lijve mag aanschouwen. Na een jaar was het klaar, het aanbod voor de verlenging afgeslagen.
‘In de healing tao gaan we uit van vijf seizoenen’, zegt de lerares. Een ‘extra’ seizoen tussen zomer en herfst, de nazomer. Vanuit mijn praktijkruimte kijk ik uit op een eikenboom en ik begrijp precies wat ze bedoelt. De bladeren zitten er nog aan, maar de kleur verandert, zeker in het overdadige ochtendzonlicht kleuren ze goud. Het bruin van de herfst is in aantocht, maar nog niet. Nog niet.
‘Ik sta met één teen in het nieuwe, maar met mijn volle gewicht nog in het oude, zo voelt het.’ De woorden van mijn cliënt zijn heel beeldend en raken voor haar de kern van het ‘tussen twee banen zijn’. Ze stapt bij haar werkgever over van de ene naar de andere functie. Ze had mij al geschetst hoe zij dat graag wilde aanpakken: Een datum waarop het één stopt en het ander begint, een to-do-lijst waar vinkjes perfect aangeven hoe dichtbij die datum komt, een opvolger die in de laatste week voor die datum door haar ingewerkt kon worden. ‘Natuurlijk realiseer ik me dat ze dingen op haar eigen manier gaat doen’, voorspelt zij wijselijk.
Valentijnsdag 2016. Vijf stellen zitten verwachtingsvol bij elkaar. In het kader van een ‘marriage course’ gaan zij deze zesde bijeenkomst over hun seksuele relatie spreken. De sfeer is duidelijk op een andere manier geladen dan tijdens de eerdere keren. De gemiddelde leeftijd is halverwege de veertig, het opleidingsniveau ver bovengemiddeld, geen handwerkcursus bij Christine le Duc voor deze doelgroep. In ieder geval deze avond niet.
Eigenlijk hoefde ik het ‘Insights Discovery’ profiel van mijn cliënt niet eens open te slaan. Dat ze, in de termen van de psychologie van Jung, eerder een denk-type was dan een voel-type had ik in onze gesprekken al gemerkt. En dat ze zeker niet extravert zou zijn, was voor mij ook geen verrassing. Dat het dat voor haar wel was, daar stond ik dan weer wel van te kijken.
De jongste van 6 zit aan het einde van groep 3. Mam, jij bent 41 jaar ouder dan ik. Ik bleef er even stil van. En ik ben 39 jaar jonger dan pap. Hij ging nog even door, de hele familie werd doorgerekend. Ik was verbluft. Het ging namelijk in een rap tempo. Hoe het kwam dat hij het zo goed snapte, vroeg ik hem. Ik snap het niet, ik weet het gewoon, was zijn antwoord. En ook toen bleef ik maar weer even stil.
‘Dat gaat nog moeilijk worden, want je ziet uiteindelijk toch altijd groepjes’. Ik nodig een collega-moeder van de school van onze kinderen uit voor een benen-op-tafel-sessie. Thema ‘een gemengde school moet je niet alleen zijn, dat moet je ook doen’. De school heeft de ontwikkeling in de buurt keurig gevolgd. Van oorsprong katholiek, vervolgens ‘zwart’ geworden (kansarm, zeggen we nu, ik weet niet wat meer pijn doet). Door een ‘wit’ ouderinitiatief acht jaar geleden is de school inmiddels gemengd. De kinderen buiten de wijk op school was onpraktisch en er stond immers een school om de hoek. Een groep van 5 ouders besloot zich te committeren aan de buurtschool. Het is een kansrijk initiatief gebleken. De school is gegroeid, doet het goed en om me heen kijkend op het schoolplein, zie ik een kleurrijke doorsnede van onze diverse samenleving.
Mijn cliënt maakt een gebaar met haar twee handen vanuit haar buik omhoog, de lucht in, terwijl ze vertelt over haar plan om een masteropleiding te gaan volgen. Iedereen raadt het haar af, met haar drukke baan en al die andere activiteiten waar ze haar energie in stopt. Teveel! Vol overtuiging zegt zij echter, ‘Ik heb het nodig om te voelen dat ik groei, daar krijg ik energie van’. Haar beweging ondersteunt non-verbaal haar boodschap. Terwijl ik naar haar kijk en naar haar luister, zie ik ineens het beeld voor me van een boom, met de takken wuivend in de wind. Ik deel dit met haar en ons gesprek krijgt een nieuwe dimensie. Als de beeldtaal mee gaat doen in een gesprek krijgen woorden een diepere lading. Ze kijkt verwonderd op en zegt dat ze ontzettend van bomen houdt en ik merk dat dit voor haar een krachtige metafoor is om het thema groei verder te verkennen.
‘Jij wilde down and dirty!’ Zegt de bescheiden, welbespraakte consultant nadat ik haar verteld heb dat ik onder de blauwe plekken zit na onze worstelpartij van een dag eerder. Hoe wij daar zo terecht kwamen, rollebollend over de vloer? Wij volgen een driedaagse training coactive coaching. Op de derde dag bij aanvang een rondje feedback: ‘Wat je nog wel wat meer bij de ander wilt zien.’ Zij mocht wel wat meer haar wilde kant laten zien en in mij zag de groep wel een modderworstelaar. Minder perfectie, graag. Vervolgens stonden wij tegenover elkaar. Ik als coach, vanuit het stuk in mij dat al wel gezien werd door de anderen, maar waar ik nog niet zo bij kon komen. En zij als cliënt, met de vraag hoe ze de wilde kat in haar wat meer kan laten zien. Om ons heen was het ‘viswijf’ al actief, evenals de ‘pooier’ en de ‘dictator’. Er fladderde ook nog een ‘vlinder’ rond. We werden van harte aangemoedigd door de twee trainers.
De tranen lopen binnen vijf minuten na de start van ons kennismakingsgesprek voor een outplacement traject over haar wangen. Tegen mijn opdrachtgever had ze gezegd dat ze haar vertrek al redelijk had verwerkt en zich wil richten op de toekomst. Na dertig jaar bij dezelfde werkgever heeft ze besloten dat ze iets anders wil. Ook zelfgekozen vertrek kan tot gevoelens van rouw leiden. Want daar hebben we het hier over. Er moet iets worden losgelaten, dat is zeker. En het nieuwe is nog ongewis. Dus wil ze graag aan de slag! Geef haar eens ongelijk. LinkedIn profiel aangescherpt, c.v. opgepoetst, vacatures uit de krant geknipt, netwerkgesprekken gepland. Allemaal even waardevol, maar ik vraag me af: Is dat niet te vroeg? Haar tranen geven het antwoord.