Doen

‘Dat gaat nog moeilijk worden, want je ziet uiteindelijk toch altijd groepjes’. Ik nodig een collega-moeder van de school van onze kinderen uit voor een benen-op-tafel-sessie. Thema ‘een gemengde school moet je niet alleen zijn, dat moet je ook doen’. De school heeft de ontwikkeling in de buurt keurig gevolgd. Van oorsprong katholiek, vervolgens ‘zwart’ geworden (kansarm, zeggen we nu, ik weet niet wat meer pijn doet). Door een ‘wit’ ouderinitiatief acht jaar geleden is de school inmiddels gemengd. De kinderen buiten de wijk op school was onpraktisch en er stond immers een school om de hoek. Een groep van 5 ouders besloot zich te committeren aan de buurtschool. Het is een kansrijk initiatief gebleken. De school is gegroeid, doet het goed en om me heen kijkend op het schoolplein, zie ik een kleurrijke doorsnede van onze diverse samenleving.

Toch was de school versierd met zwarte pieten op 5 december en is kerst gevierd in de kerk. De directie is wit en een uitgesproken lesprogramma rondom diversiteit is er niet. Daarmee zeg ik niets over de intentie van directie en leraren. Of de betrokkenheid die ze hebben bij hun leerlingen. ‘Er is gewoon een scheiding’, voegde de moeder met wie ik sprak er aan toe. Ik heb juist haar uitgenodigd, omdat we op 4 december een stevig gesprek hadden op straat over de pietjes op school. Naarmate dat verhitter werd en wij tegelijkertijd stonden te koukleumen, dacht ik, ‘praatjes vullen geen gaatjes’. Dus zijn we naar de directie gestapt en hebben voorgesteld als bliksemactie de pietjes een kleur te geven en omdat zwart ook een kleur is, bleven er daar een paar van hangen. Het voelt goed de daad bij het woord te voegen.

Ik begin een kader te vormen rondom dit thema. Het gaat niet alleen over diversiteit. Het ligt dieper. Diversiteit is een gegeven, de vraag is hoe we ermee om gaan. Inclusie is een volgende stap. Diversiteit is uitgenodigd worden voor het feest, inclusie is mee mogen dansen. De verschillen zien (daar ligt de kans om te groeien, te leren, je te verwonderen) én de overeenkomsten (je te verbinden met een ander mens). Ik ben hierin geïnspireerd geraakt door het werk van Arnold Mindell, psychotherapeut en natuurkundige, in presentaties bezield verwoord door Jitske Kramer (youtube!).

Een democratie is pas een democratie als er een stem wordt gegeven aan de wijsheid van de minderheid. Dat geldt in de Nederlandse samenleving, in organisaties en op onze buurtschool. Dat gezegd mag worden, wat gezegd moet worden, dat het daarvoor veilig is. Die stem moet uitgenodigd worden: ‘Hé, wat leuk, jij ziet het anders, hoe zie jij het dan?’ En dan echt luisteren. Dat noemt Mindell ‘deep democracy’ en nee, dat is iets anders dan polderen, want in het compromis verliest alles zijn kleur. Ik ben benieuwd naar het gesprek dat gaat plaatsvinden op school. Of de verschillende groepen met elkaar verbonden raken. We gaan in ieder geval wat acties bedenken, want inclusie vraagt om woorden én om daden.