Groeien

Mijn cliënt maakt een gebaar met haar twee handen vanuit haar buik omhoog, de lucht in, terwijl ze vertelt over haar plan om een masteropleiding te gaan volgen. Iedereen raadt het haar af, met haar drukke baan en al die andere activiteiten waar ze haar energie in stopt. Teveel! Vol overtuiging zegt zij echter, ‘Ik heb het nodig om te voelen dat ik groei, daar krijg ik energie van’. Haar beweging ondersteunt non-verbaal haar boodschap. Terwijl ik naar haar kijk en naar haar luister, zie ik ineens het beeld voor me van een boom, met de takken wuivend in de wind. Ik deel dit met haar en ons gesprek krijgt een nieuwe dimensie. Als de beeldtaal mee gaat doen in een gesprek krijgen woorden een diepere lading. Ze kijkt verwonderd op en zegt dat ze ontzettend van bomen houdt en ik merk dat dit voor haar een krachtige metafoor is om het thema groei verder te verkennen.

‘Als ik wil groeien’, mijmert ze, ‘moet ik juist voor mijn wortels zorgen. Daar vind ik mijn stevigheid en mijn voeding’. Hoe dat er dan uitziet, vraag ik. Van de beeldtaal naar de concrete werkelijkheid. Vertalen. En dan weer terug naar de boom. Dat het soms lastig is je boom te voelen als om je heen klaprozen en struiken staan. Mooi! Hoe om te gaan met je eigenheid en daardoor je anders-zijn ten opzichte van de rest. Een boom moet geen klaproos willen zijn en een boom moet een klaproos niet in een boom willen veranderen. We zijn op stoom. Ik besluit de boom te tekenen op de flipover om de verbeelding nog een extra handje te helpen.

Dat het haar ergste gedachte is, dat er geen groei is. Ik zie de emotie in haar gezicht. Ook dat thema kunnen we veilig verkennen aan de hand van het beeld. Ik vraag haar wat er met de boom gebeurt in de herfst. Helaas zitten we niet aan het raam, zodat we ons door de nu zo kleurrijke natuur kunnen laten inspireren. De boom maakt zich op voor een periode van inkeer. En de winter? De boom staat verstild, soms zelfs bevroren en lijkt geen leven te dragen. Maar dan de prille kiemkracht van het voorjaar en de weelderigheid van de zomer. Door met haar de seizoenen langs te gaan, realiseert zij zich dat er altijd groei is, soms niet zichtbaar en dat er een natuurlijke cyclus is waar je op mag vertrouwen.

Ons gesprek vloeit en de tijd vliegt voorbij. Ook dat gebeurt in de wereld van de beeldtaal. Concepten door mensen bedacht, zoals tijd en ruimte verliezen betekenis. Toch introduceer ik in ons beeldverhaal een tuinman. En vraag haar of zij zich daarmee identificeert. Even een meer objectief perspectief. Gelijk is ze bij de boom in haar eigen tuin en hoe prachtig die door haar tuinman is gesnoeid, waardoor de boom zo mooi in harmonie is met de omgeving en zo tot zijn recht komt. We praten over snoeien en hoeveel moed dat kost. De schaar durven hanteren, de keuzes die je daarin maakt. De juiste tijd afwachten. ‘Snoeien is groeien’, zei Harry Starren vijftien jaar geleden al, toen ik bij de Baak werkte.

Twee dagen later vertelt een cliënt mij uit eigen beweging dat zij het beeld van de boom heeft gebruikt toen zij haar directeur moest duidelijk maken, dat de organisatie echt eerst naar het fundament terug moest, voordat allerlei wilde plannen levensvatbaar kunnen zijn. Want zo is het ook vaak, met beelden. Zit je er eenmaal in, dan komen ze steeds terug. Vanavond op de bank maar eens stilstaan bij wat al die bomen mij te zeggen hebben!