Inleven

‘Ik wou dat ik een baard had!’ The place to be voor mannen met baarden is de barbier op de Nieuwe Binnenweg, waar de trendgevoelige hedendaagse Jan, Piet Joris en Corneel hun gezichtsbegroeiing laten verzorgen. Weer of geen weer, er staat altijd een rij. Daar wilde ik wel tussen staan en ervaren hoe het is om man te zijn tussen de mannen. De nieuwsgierigheid naar ‘de ander’ (met of zonder baard) laat zich natuurlijk prima onderzoeken door in die rij te gaan staan en wat vragen te stellen, maar ten diepste zal het voor mij een mysterie blijven hoe het is man te zijn.

In algemene zin kun je je vanuit je eigen mens-zijn en menselijkheid inleven in de ander. Die ander is immers ook mens en heeft verlangens en angsten die ten diepste eigen zijn aan onze soort. Maar als ieder van ons ook uniek is (en daar geloven we anno nu maar al te graag in) dan moeten we er tegelijkertijd van uit gaan dat die ander anders is en dat inleven slechts een reflectie oplevert van het eigen voorstellingsvermogen en dan dus over jezelf gaat en juist niet over die ander.

In een coachingsessie kwam ik hier een indringend voorbeeld van tegen. Verwarrend ook. Ik begon spontaan een rollenspel met mijn cliënt, toen wij in mijn beleving slechts aan het praten waren over zijn vraagstuk en ik dacht dat het meer inzicht zou geven als we het gesprek waar hij tegen op zag, gewoon zouden doen. Laaiend enthousiast was hij over de inzichten die hij op deze manier opdeed en, zo hoorde ik in de volgende sessie, in het echt was het gesprek goed gegaan. Hij had letterlijk aan den lijve ondervonden hoe een andere stijl effect sorteert.

Dus deden wij opnieuw een rollenspel, maar nu met omgekeerde rollen. Ik speelde mijn cliënt en hij speelde ‘de ander’. Dat is dubbel leren. In de spiegel kijken en zo met jezelf geconfronteerd worden en je inleven in de ander en zo vanuit zijn perspectief geconfronteerd worden met jezelf. Ook nu weer veel inzichten. En dit keer niet alleen voor mijn cliënt.

Ik ervoer allerlei emoties die ik in het ‘gewone’ contact met deze cliënt helemaal niet ervaar. Wat was hier aan de hand? Had ik in het spel een uitlaatklep gevonden voor emoties waar ik geen ruimte voor maakte in de coaching? Speelde mijn cliënt zo overtuigend zijn rol? Was hij nou een spelletje met mij aan het spelen? Geïnspireerd door de omkering van rollen mij een lesje aan het leren? Zo kende ik hem niet en ik was daardoor in de war.

Je inleven in een ander vraagt dat je eigen kaders en perspectief op de wereld opzij zet, je grenzen doorlaatbaar maakt en die ander letterlijk toelaat tot je binnenwereld. Als een bezetting door een vreemde mogendheid. Of een overgave aan de ander. Je inleven is in contact komen met de ander in jezelf. In mij huist wel degelijk een man met een baard.