Oogsten
‘In de healing tao gaan we uit van vijf seizoenen’, zegt de lerares. Een ‘extra’ seizoen tussen zomer en herfst, de nazomer. Vanuit mijn praktijkruimte kijk ik uit op een eikenboom en ik begrijp precies wat ze bedoelt. De bladeren zitten er nog aan, maar de kleur verandert, zeker in het overdadige ochtendzonlicht kleuren ze goud. Het bruin van de herfst is in aantocht, maar nog niet. Nog niet.
Een tussenseizoen om de overgang te markeren. En die overgang kan glorieus zijn, denk maar aan de ‘Indian Summer’ in het noordoostelijk deel van de Verenigde Staten. Met bomen die zich tooien in allerlei warme kleurschakeringen van helder goud tot diep paarsrood. Het is pas herfst als die bladeren zijn gevallen en op de grond tot verval over gaan.
De kern van de nazomer is de oogst. Het mogen binnenhalen van dat wat rijp is, wat tot voedsel mag gaan dienen en daar een diepe dankbaarheid voor voelen. Ook in onze Westerse traditie word dit seizoen uitbundig beleefd. In de delen van Nederland waar een meer agrarische cultuur heerst, is het nu aanpoten. De mais mag van het land.
Duizenden jaren geleden toen in onze contreien nog in godinnen werd geloofd, werd de oogst en de daarmee samenhangende vruchtbaarheid verbeeld door Demeter, de moedergodin met haar armen vol rijpe korenaren. Zij werd hartstochtelijk vereerd, want vruchtbaar land was een eerste levensbehoefte. Als de oogst dan eenmaal binnen was werden er allerlei rituelen uitgevoerd om in het jaar erna weer opnieuw een rijke oogst te mogen ontvangen. Er werd een collectieve roes opgewekt, waarin mannen en vrouwen zich aan een orgie overgaven, de aarde raakte letterlijk en figuurlijk doordrenkt van bloed en zaad, in de vurige overtuiging dat de vruchtbaarheid van mens en natuur verweven zijn. De afstand tussen mens en natuur was minder groot dan nu en ook vielen de symbolische daad, zoals in een ritueel veel meer samen met concrete handelingen.
Hoe echoën deze oeroude tradities nu nog door in onze maatschappij? In de wereld van het werk? (Her)ken je het gevoel van oogsten? Hard gewerkt, weerstanden overwonnen, doorzettingsvermogen getoond, doel bereikt, target gehaald. En dan? Waarschijnlijk rennen de meesten van ons direct door naar het volgende project. De ratrace wordt ons niet alleen opgelegd door de maatschappij, het is ons inmiddels zo eigen geworden, dat we onnadenkend doorrennen. De nazomer luidt een periode van vertraging in, van je volproppen met het goede van het land, ‘zat’ worden en uitbuiken. Niet letterlijk, maar figuurlijk. Kun je het helemaal toelaten, in al je vezels de voldoening ervaren van een gedane klus? Vol van dankbaarheid omdat je vrucht hebt gedragen en daar dan vervolgens een beetje van bijkomen? Zonder dit soort tussentijd draaien we onze vruchtbaarheid, onze inspiratie, onze levenslust de nek om. Geniet ervan, de herfst en de winter komen snel genoeg.